Vamp

Haugesundsgruppa Vamp blei danna i 1991 av Øyvind Staveland (fødd 1960), Torbjørn Økland (fødd 1964), Carl Øyvind Apeland (fødd 1964), Erling Sande (fødd 1964) og Jan Ingvar Toft (fødd 1961). Dei signerte platekontrakt med MajorStudio i 1992, og debutalbumet Godmorgen, søster, med songen «Tir n'a Noir» og gjestevokalist Rita Eriksen kom i 1993. Vamp fekk Spellemannprisen for dette albumet.

Gruppa har gitt ut ei rekke album. Dei siste, Liten fuggel (2012) og To med alt (2013), oppsummerer dei første 20 åra. Vamp har fått Spellemannprisen fem gonger og Prøysenprisen (1996). Alle albuma har nådd Topp 20, dei fleste også Topp 10 på VG-lista, og gruppa har selt meir enn 600 000 plater.

Alle dei 13 albuma Vamp har gitt ut, har fått strålande kritikkar. Dei har turnert over heile landet i ei årrekkje, og Vamp er vidgjeten mellom musikarar for godt samspel. Gruppa er leiken, har kraft og energi og ei speleglede som trollbind publikum. Vamp er svært oppteken av støtte lokalmiljøa der dei held konsertar. Dei skriv kontraktar med lokale arrangørar som sikrar at noko av det eventuelle overskotet blir att i lokalsamfunna, og det gjer at dei lettare kan kome tilbake neste gong.

Musikken til Vamp er inspirert av irsk musikk, med fele- og fløytemusikk, og av havet, historia og kulturen frå landa kring Nordsjøen. Musikken er melodisk, og gruppa har mange vakre balladar og eit preg av folkrock. Songen «Tir n'a Noir» er blitt allemannseige. Andre grupper er inspirerte av stilen deira, mellom anna gruppa Publiners.

På En annen sol (2000) var ei rekkje kjende artistar med som gjestevokalistar. Saman med japanske Emi Fujita og Rita Eriksen ga Vamp ut albumet Camomile (2001). Gruppa bidrog òg med «Menuett i mai» på haugesundsdialekt på Gull i fra grønne skoger (2003), ei samleplate med songar av Vidar Sandbeck.

Med Månemannen (2002) styrkte Vamp posisjonen sin som ei av dei mest populære gruppene i landet. Siste stikk (2006) ga førsteplass på VG-lista og Spellemannprisen, og Vamp i full symfoni (2006) selde i 150 000 eksemplar og inntok også førsteplassen på VG-lista. Konserten med Kringkastingsorkestret blei vist på NRK, og Vamp blei Årets spelemann det året.

St. Mandag kom i 2008 med Paul Hansen som ny vokalist. Odin Staveland og Birger Mistereggen var òg komne til sidan den førre plateutgivinga. På I full symfoni 2 (2010) var songaren Eivór Pálsdóttir frå Færøyane gjesteartist. Vamp fekk nok ein førsteplass på VG-lista, og konserten blei vist på NRK hausten 2010.

Gruppa har hatt tre faste vokalistar: Jan Ingvar Toft (1991–1999 og frå 2014), Vidar Johnsen (1999–2007) og Paul Hansen (2007-2014). På albumet Liten fuggel (2012) er det tre vokalistar: Paul Hansen, Odin Staveland og Øyvind Staveland. Felespelar Øyvind Staveland har vore ein av frontfigurane sidan starten og har komponert ei rekkje av songane.

I perioden 2007 til 2014 besto Vamp av Øyvind Staveland; Torbjørn Økland, gitar og mandolin; Carl Øyvind «Calle» Apeland, bass, gitar og keyboard; Paul Hansen (fødd 1980), song og gitar; og Odin Staveland (fødd 1985), keyboard, perkusjon og song, som er son av Øyvind Staveland.

I juni 2014 trekte Apeland, Økland og Hansen seg frå Vamp og danna trioen Blest. Dei vart erstatta av Bjørn Berge (gitar, banjo), Kjetil Dalland (bass) og Jan Ingvar Toft, som no vart sidestilt vokalist saman med Odin Staveland. Hausten 2015 kom det listetoppande albumet Populas. Då var Lars Erik Støle (orgel, trekkspel) vorte fast medlem. Han spiller òg i Ford Rekord.

I 2016 vart det gitt ut ei fotobok, Vegen, og i 2017 eit nytt album, La la la. Bjørn Berge slutta i april 2019 og vart erstatta av Stian Tønnesen.

Lyrikaren Kolbein Falkeid har skrive mange av tekstane til Vamp, mellom anna «Tir n'a Noir», «Lindehålsma'en», «Mariann», «Ingeborg» og «Godmorgen, søster». Samarbeidet med Falkeid blei innleidd i 1991. Ingvar Hovland har òg skrive mange tekstar for gruppa, spesielt på Siste stikk og St. Mandag.

Vamp har, først og fremst ved Øyvind Staveland, tonesett tekstar av Inger Hagerup, Per Olav Kaldestad, Odd Børretzen, Jan Eggum, Ingvar Moe, Harald Sverdrup, Arnt Birkedal, Astrid Hjertenæs Andersen, Hans Børli, Ole Paus og Per Inge Torkildsen.

Alle Vamps album har nådd Topp 20, dei fleste Topp 10:

• Godmorgen, søster (1993)
• Horisonter (1994)
• 13 humler (1996)
• Folken (1996, live)
• Flua på veggen (1998)
• Ei med alt (1999, samleplate)
• En annen sol (2000)
• Månemannen (2002)
• Siste stikk (2005)
• I full symfoni (2006, live med Kringkastingsorkestret)
• St. Mandag (2008)
• I full symfoni II (2010)
• Liten fuggel (2012)
• To med alt (2013, samleplate)
• Populas (2015)
• La la la (2017)
• Brev (2019)
• Tiå det tar (2021)

Dei har hatt to store hits på VG-lista: Liveversjonen av Tir n'a noir greidde tredjeplass og heile 42 veker i 2006–2007, medan det blei sjetteplass på både På bredden i 2008 og Liten fuggeli 2012.

Vamp har toppa Norsktoppen med desse låtane: Sirkus av lys (1998), Månemannen (2002), Fuglane vett (2002), Siste stikk (2005), Kim du nå va? (2006), Tir n'a noir (live, 2006) og Velkommen inn (2008).

Øyvind Stavelands debutalbum kom ut i 2023: Lipper. Vidar Johnsen og Bjørn Berge har hatt lange solokarrierer. Odin Staveland har vore medlem av Haugesund Popensemble og gitt ut soloalbum i 2015 og 2020. Han og Bjørn Berge ga ut duoplata Hoohahs And Cat Calls i 2023. Jan Toft kom med soloplater i 2003 og 2010. Paul Hansen kom med soloalbum i 2014 og er aktiv i gruppene Cortina og Blest.

• musikk i Norge
• populærmusikk
• vise

• Vamp