Kommunevåpen
Drangedal. Kommunesenteret Prestestranda ved Øvre Tokke. I bakgrunnen ser ein Drangedals Emanuelkirke, ei tømra korskyrkje frå 1780. Biletet er henta frå papirleksikonet Store norske leksikon, gitt ut 2005-2007.
Drangedal er ein kommune søraust i Vestfold og Telemark fylke. Kommunen grensar til Nissedal i vest, Kviteseid og Nome i nord, Skien og Bamble i aust, Kragerø i søraust og Gjerstad i sør.
Drangedal blei etablert som eigen kommune i 1837, og grensene har ikkje endra seg etter den tid. Prestestranda er administrasjonssentrum. Andre bygder er Tørdal, Drangedal og Kroken.
Drangedal omfattar grunnfjellsområdet omkring øvre delen av Kragerøvassdraget og innsjøen Toke (28 kvadratkilometer og 60 meter over havet) med avløp til Kilsfjorden ved Kragerø. Kommunen har store skog- og heiområde med høgder på 400–700 meter over havet og mange vatn. Høgste toppen er Fagerlihei, 911 meter over havet i nordvest, på grensa til Kviteseid. Skogane rommar mykje storvilt. Kommunen har ei nord–sør-utstrekking på om lag 50 kilometer. Nær helvta av arealet ligg høgare enn 300 meter over havet. Til liks med andre stader i Telemark kan enkelte sommardagar vere varme. Det vart målt varmerekord på Vefall i Drangedal i juni 1970 med 34,6 °C.
Busetnaden er konsentrert i og omkring administrasjonssenteret Prestestranda og dessutan tettstaden Neslandsvatn. 61 prosent av innbyggjarane i kommunen bur spreidd utanfor tettstadene. Folketalet i kommunen gjekk merkbart ned på 1990-talet, men etter 2000 har nedgangen bremsa opp. I tiårsperioden 2014-2023 gjekk folketalet tilbake med 1,1 prosent.
Jord- og skogbruk, bygg og anlegg og transport er viktige næringar, og står for til saman kring 28 prosent (2021) av sysselsetjinga i kommunen. Drangedal Bilruter AS, som er den største private verksemda i kommunen, er ein berebjelke i det lokale næringslivet.
I 2013 var det totale jordbruksarealet på 10 246 dekar. Av dette var 8 814 dekar eng og beite. Jordbruket blir ofte drive i kombinasjon med andre næringar. I skogen vart det i femårsbolken 2017 til 2021 avverka i snitt 56 000 m3 årleg, og Drangedal er ein av dei større skogkommunane i Telemark. 45 prosent av avverka kvantum var gran og 55 prosent furu.
Offentlege tenester, mellom anna utdanning og helse, står for ca. 37 prosent av sysselsettinga. Innanfor reiseliv og turisme er vintersportstaden Gautefall mest kjend.
Drangedal er ein pendlarkommune. I 2021 hadde 35 prosent av dei yrkesaktive arbeidet sitt utanfor kommunen, dei fleste i Skien og Porsgrunn.
Drangedal er er ein svært liten kraftkommune, med ein gjennomsnittleg årsproduksjon på 33 gigawattimar (GWh) per 2016. Det er fem kraftverk i kommunen, høgaste fallhøgd er 98 meter.
Drangedalsposten, med hovudkontor på Prestestranda, kjem ut ein gong i veka med eit opplagstal på 1919 (2016).
Sørlandsbanen går nord–sør gjennom dei sentrale delane av kommunen. Sidebanen Neslandsvatn–Kragerø vart nedlagt i 1989. Fylkesveg 38 går gjennom kommunen frå riksveg 41 ved Steane i Kviteseid søraustover til E18 ved Gjerdemyra (30 kilometer sør for Prestestranda) i søraust. Herfrå går fylkesveg 38 vidare til Kragerø (10 kilometer). Det er òg vegsamband med Skien (fylkesveg 356) og Treungen i Nissedal (fylkesveg 358 over Gautefall), og dessutan ei rekkje mindre vegar mellom anna over heia nordover til Lunde og Bø.
Drangedal kommune i Telemark fylke.
Drangedal høyrer til Sør-aust politidistrikt, Telemark tingrett og Agder lagmannsrett.
Kommunen er med i regionrådet Grenlandsamarbeidet saman med Bamble, Kragerø, Porsgrunn, Siljan og Skien.
Drangedal kommune svarer til dei tre sokna Drangedal, Kroken og Tørdal i Bamble prosti (Agder og Telemark bispedømme) i Den norske kyrkja.
Mot slutten av 1800-talet høyrde Drangedal til Bamble fogderi i Bratsberg amt.
For statistiske formål er Drangedal kommune (per 2016) delt inn i tre delområde med til saman 22 grunnkrinsar:
Vest for Prestestranda finn vi restar etter bygdeborga «Gråtoppslottet», som truleg var brukt av Hallvard Gråtopp – leiaren for eit større bondeopprør på 1400-talet. Drangedal Bygdetun er eit friluftsmuseum med 19 gamle bygningar, og dei fleste er gåver frå bygdefolket. Bygdetunet har òg ein ny museumsbygning, Nystue, som stod ferdig i 2009. Nystue inneheld mellom anna ei skogbruksutstilling.
I Bostrak i Tørdal ligg Sputnikmuseet, som formidlar karrieren til den folkekjære artisten Knut «Sputnik» Storbukås. Gautefallheia har alpinanlegg og hotell. Drangedal kyrkje er ei tømra korskyrkje frå 1775, som vart påbygd i 1840.
Kommunevåpenet som vart godkjent i 1989, har to furukongler i gull mot ein grøn bakgrunn. Fargar og motiv viser til Drangedal som ein skog- og jordbrukskommune.
Store norske leksikon
Kommentarer
Kommentaren din publiseres her. Fagansvarlig eller redaktør svarer når de kan.
Du må være logget inn for å kommentere.