Orientering var ei politisk avis som utkom i perioden 1952–1975 i Oslo. Bakgrunnen for bladet var misnøye med den utanrikspolitiske kursen til Noreg, framfor alt tilknytninga til NATO. Orientering blei i praksis det nye partiet Sosialistisk Folkeparti sitt talerøyr.
Orientering
Faktaboks
Orientering
- Uttale
- orientˈering
Historie
Finn Gustavsen var redaksjonssekretær i Orientering fra starten av, og redaktør fra 1959 til 1961. Hans innsats i redaksjonen, praktisk som journalistisk, var helt avgjørende de første ti årene. Høsten 1952 var han blitt oppringt av Jakob Friis som hadde lagt merke til den unge A-pressejournalisten. Friis spurte om han kunne tenke seg å bli redaksjonssekretær i en ny opposisjonell avis. Gustavsen var nybakt far og lurte på om han ville få lønn, men det hadde ikke redaktøren tenkt på. Når det kom til stykket, fikk Gustavsen lønn, men avisens tilværelse forble både fattig og kummerlig. På bildet fyrer Gustavsen med Pravda på et trekkfullt kontor oppunder taket i Akersgaten.
Finn Gustavsen var redaktør i Orientering fra 1959 til 1961.
Norsk presses historie.
Lisens:
Avgrensa gjenbruk
Vekeavisa Orientering blei etablert ved årsskiftet 1952/53 av ei gruppe NATO-motstandarar, i hovudsak knytte til Arbeidarpartiet. Hovudoppgåva til avisa var å «holde ytringsfrihetens råk åpen» under den kalde krigen.
Avisa blei til i eit klima med utbreidd kommunistfrykt, der det for opposisjonen var viktig å halde god avstand til kommunistane. Difor vekte det stor uro då Orientering sitt prøvenummer like før jul i 1952 hadde ei sterk antivestleg stilling. Kort etter blei den eine av dei to gründerane i avisa, tidlegare kommunist Haavard Langseth, fjerna i eit kupp leidd av helsedirektør Karl Evang. Likeins blei den første redaktøren i Orientering, Jakob Friis, avsett og underlagt Evang-krinsen sin redaktørkandidat, Sigurd Evensmo. Avisa staka slik ut ein tydeleg kurs for ein blokkuavhengig tredje veg i utanrikspolitikken.
Opprør mot Ap sin utanrikspolitikk
Frå midten av 1950-åra spela avisa ei viktig rolle i hendingane som førte til at Sosialistisk Folkeparti (SF) blei danna i 1961. Det var flytande grenser mellom Orientering-krinsen og det opposisjonelle Sosialistisk Studentlag, knytta til Arbeidarpartiet (Ap). Personar frå denne krinsen sette i gang det såkalla påskeopprøret mot Ap sin utanrikspolitikk i 1958, og året etter gjennomførte dei etter partileiinga si meining ei ureglementert reise til austblokka. I 1960 vedtok Ap å ekskludere medlemer som var knytte til avisa. Frå 1961 blei avisa i stadig større grad eit talerøyr for det nyetablerte SF.
Orientering fekk aldri noka stor utbreiing, men likevel fekk avisa stor innverknad. Avisa samla NATO-motstanden i 1950-åra, og etter som «ytringsfrihetens råk» blei breiare utover i 1960- og 70-åra, førte avisa an i mellom anna ei rekkje spørsmål frå krigen i Vietnam, avkoloniseringsspørsmål og kvinnesak.
I byrjinga av 1970-åra spela avisa igjen ei viktig politisk rolle i den turbulente prosessen fram til Sosialistisk Venstreparti (SV) blei etablert i 1975. Striden om kva som skulle skje med Orientering var ein viktig faktor i den politiske dragkampen mellom ulike syn. Dette førte òg til slutten for avisa.
Oppteken i Ny Tid
Jens Bjørneboe var ei tid spaltist i Orientering.
I 1975 blei Orientering oppteken i den nye partiavisa til Sosialistisk Venstreparti, Ny Tid, og Audgunn Oltedal blei den første landsmøtevalde redaktøren.
Blant dei mange gode spaltistane og skribentane i avisa var Georg Johannesen, Torborg Nedreaas, Jens Bjørneboe og Johan Borgen.
Fakta
- Prøvenr. des. 1952 (red. Jakob Friis).
- Første ordinære nr. 19.2.1953 (red. Sigurd Evensmo).
- Siste nr. 13.8.1975.
Redaktører
| Tidsrom | Navn |
|---|---|
| 1952–1959 | Sigurd Evensmo |
| 1959–1961 | Finn Gustavsen |
| 1961–1965 | Sigurd Evensmo |
| 1965–1975 | Kjell Cordtsen |
Kommentarar
Kommentarar til artikkelen blir synleg for alle. Ikkje skriv inn sensitive opplysningar, for eksempel helseopplysningar. Fagansvarleg eller redaktør svarar når dei kan. Det kan ta tid før du får svar.
Du må være logga inn for å kommentere.