Fant

Fram til Fant var norske filmar i stor grad stive og teatralske. Det var mest som ein kunne sjå sceneteppet gå ned etter kvar akt. Fant tok derimot inspirasjon frå Hollywood. Døme på dette var ved å auke klippetempoet, ha stor variasjon i biletutsnitt og klippe på blikkretningane til karakterane. Det sistnemnte er viktig for at me ikkje berre ser på personane, men med dei. Dette stilgjennombrotet er noko av det som gjer Fant til ein klassikar i norsk filmhistorie.

Den foreldrelause Josefa rømmer frå den slemme onkelen på Sørlandet. I motsetnad til mange lokale, kjærasten Oscar inkludert, syner ho ikkje så mykje skepsis til Fændrik og dei andre fantane. Det er Fændrik som får ho som blindpassasjer i båten sin. Han er sjarmerande og gitarspelande, men brutal. Han valdtek Josefa, som får eit ufritt liv på sjøen. Filmen handlar mest om dei to, men har fleire parallellhandlingar. Til dømes korleis Oscar leitar etter kjærasten.

Fant var eit høgdepunkt i den vesle norske filmgullalderen i slutten av 1930-åra. Med all suksessen vart han eit omgrep og symbol på taterane for nordmenn flest. Karismaen og populariteten til Alfred Maurstad hadde utvilsamt mykje å seie for å spreie stereotypiar om dei.

Norsk mellomkrigstid såg mange filmar om taterar. Heile seks av dei 46 norske langfilmane som kom i tidsrommet 1920–1937 hadde taterar i hovudroller eller biroller. Dette har mellom anna vorte sett i samanheng med eugenikkdebatten som gjekk for fullt på denne tida.

Lengde: 1 time og 35 minutt.

• Regi og manus: Tancred Ibsen
• Foto: Adrian Bjurman
• Musikk: Thode Fagelund
• Alfred Maurstad som Fændrik
• Sonja Wigert som Josefa
• Oscar Egede-Nissen som Josefas kjærast Oscar
• Guri Stormoen som Fændriks syster Mathilde
• Lars Tvinde som Fændriks far Sebaldus
• Joachim Holst-Jensen som Fændriks onkel Søren

• Gabriel Scott i Norsk biografisk leksikon
• nasjonale minoritetar i Noreg
• stereotypi
• Gjest Baardsen
• norsk film

• Filmfront.no: Detaljert rolleliste med meir
• Nasjonalbiblioteket.no: Taterne av Thor Gotaas («Forord» side 11–12; «Norske spillefilmer»side 325–334)

• Dokka, Ingrid K. (2008). «Fant» i 100 norske filmer du må se, side 30–31, Orion Forlag
• Gotaas, Thor (2000). «Forord» og «Norske spillefilmer» i Taterne, side 11–12 og side 325–334, Andresen & Butenschøn