Regnbogeflagget

Byen San Francisco på sørvestkysten av USA har ei viktig ikonisk og historisk rolle for dagens skeive miljø. I byen vaks det fram eit miljø for homofile på eit tidleg tidspunkt, særleg knytt til Castro-distriktet. I 1977 blei Harvey Milk historisk, då han blei den første åpent homofile folkevalde i USA.

Skaparen av flagget – Gilbert Baker – budde også i byen, og blei etterkvart kjent med Milk. Etter han blei valt, oppfordra Milk Baker til å skape eit positivt symbol for det homofile miljøet i byen.

Tidlegare hadde den rosa trekanten vore eit viktig symbol for det homofile og lesbiske miljøet. Symbolet hadde likevel negative konnotasjonar, då rosa trekant var merket nazistane nytta for å merke homofile fangar i konsentrasjonsleirane.

Den originale versjonen av flagget Baker skapte var eit flagg med åtte striper som kvar hadde sin spesifikke symbolikk: Fargane rosa, raudt, oransje, gult, grøn, turkis, indigo og fiolett symboliserte høvesvis seksualitet, liv, helbred, sola, naturen, kunst, harmoni og ånd.

Regnbogeflagget skapte frå første stund begeistring i homomiljøet, og blei rekna som eit symbol for homofil stoltheit frå første gang det kom i bruk i 1978. Flagget blei brukt på «Gay Freedom Day»-paraden i San Fransisco dette året.

Før paraden i 1978 blei flagget satt i masseproduksjon. Alle fargane var ikkje tilgjengelege, ettersom Baker hadde handfarga originalversjonen. Ved masseproduksjon kom ein variant med sju striper til, der den rosa fargen mangla.

Flagget blei ikonisk då Harvey Milk blei drept i 1978. Ved paraden i 1979, kor Harvey Milk blei minna, bestemte paradekomitteen seg for å dele flagget i to, ein halvdel på kvar side av paradegata. Dette førte til at indigo blei tatt ut av flagget, slik at flagget kunne delast i to like delar. Dette gav opphav til dagens mest brukte variant, som har seks striper.

I dag snakkar ein gjerne om det «skeive miljøet» heller enn det lesbiske og homofile miljøet. Dette fordi miljøet har blitt sterkt mangfaldiggjort og differensiert, og omfamnar heile LHBTI-spekteret (lesbiske, homofile, bifile, trans og intersex) og andre minoritetar på kjønns- og seksualitetsfeltet. Regnbogeflagget speglar denne utviklinga.

I dag vil ein kunne observere mange ulike variantar av regnbogeflagget. Dette signaliserer at sjølve regnbogen blir sett på som eit symbol for eit mangfaldig skeivt miljø. Variasjonane i utforminga av regnbogeflagga signaliserer likevel at det er eit behov for markering av separate identitetar i det skeive miljøet.

Dømer på variasjonar er ein variant i beige og brune nyansar, som symboliserer bamsekultur, og ein variant i blått, svart og kvitt med eit raudt hjarte, som symboliserer lærkultur.

Den standardiserte utgåva med seks striper er likevel framleis den mest nytta, særleg på og kring dei store pride-feiringane. Etter at flagget kom til som symbol, har det blitt ein heil industri kring flagget, og det nyttast på nøkkelringar, smykker, skjorter og andre klesplagg. Det nyttast også for å signalisere at ein uteplass er for skeive, eller at den er vennleg innstilt til skeive.

• Homobevegelsen i Noreg
• Pride i Noreg
• Det norske forbundet av 1948