jamstillingsvedtaket – Store norske leksikon

Faksimile av det handskrivne framlegget til jamstillingsvedtaket i Stortinget

Av Stortingsarkivet.

Lisens: Falle i det fri (Public domain)

Jamstillingsvedtaket var eit vedtak i Stortinget i 1885 der det vart vedteke å «sidestille det norske Folkesprog» med «det almindelige Skrift- og Bogsprog», det som i dag er skriftspråka nynorsk og bokmål.

Faktaboks

Også kjend som: sidestillingsvedtaket, likestillingsvedtaket

Vedtaket 12. mai 1885 var «Regjeringen anmodes om at træffe fornøden Forføining til, at det norske Folkesprog som Skole- og officielt Sprog sidestilles med vort almindelige Skrift- og Bogsprog.» Det vart vedteke med 78 Venstre-stemmer (29 Høgre-representantar og 2 Venstre-representantar stemte mot).

Tolking av vedtaket

I nyare tid har det vore ein viss diskusjon om tolkinga av dette vedtaket. Først og fremst har det vore hevda at det også skulle omfatte Knud Knudsens strev for ei fornorsking av det danske skriftspråket i Noreg, slik at Knudsens språkform skulle inkluderast i omgrepet «det norske Folkesprog» i tillegg til Ivar Aasens landsmål. Ein analyse av debattinnlegga framfor vedtaket i 1885 viser likevel at det ikkje kan ha vore tilfelle. Det vart av Venstre-representantar i jamstillingsdebatten klart uttrykt at ein ønskte likestilling av to eksisterande skriftspråk (dansk-norsk og landsmål) saman med støtte til ei vidare utvikling av begge mot eit felles framtidsmål, og det fekk støtte av den daverande regjeringa Sverdrup. Knudsens strev for reform av «det almindelige Bogmaal» fekk dermed politisk støtte og eit endeleg gjennombrot ved rettskrivingsreforma av 1907, parallelt med at arbeidet for den formelle likestillinga mellom «Bogmaalet» og landsmålet på grunnlag av jamstillingsvedtaket gjekk vidare frå 1890-åra og utover på 1900-talet.

Les meir i Store norske leksikon

Kommentarar

Kommentarar til artikkelen blir synleg for alle. Ikkje skriv inn sensitive opplysningar, for eksempel helseopplysningar. Fagansvarleg eller redaktør svarar når dei kan. Det kan ta tid før du får svar.

Du må være logga inn for å kommentere.

Fagansvarleg for Moderne norsk språk og språkhistorie

Bernt Ø. Thorvaldsen

Professor, Universitetet i Sørøst-Norge