Dag og Tid

På landsmøtet til Noregs Mållag i 1946 vart ideen om ei ny og uavhengig riksavis på nynorsk lagd fram av redaktør Asbjørn Øverås. Han meinte det var naudsynt med eit landsorgan for nynorsken. I 1961 gjorde avismannen Anton Beinset idé om til praksis i lag med Bondeungdomslaget i Oslo. Det skulle bli nynorskens svar på Newsweek, ei vekeavis på nynorsk, ikkje om nynorsk. Magne Rommetveit i førebuingsnemnda gav avisa same namn som eit NRK-program, til protestar frå kringkastingssjefen.

Avisa var i uregelmessig drift frå 1962. Dei innsamla midlane tok stadig slutt, interessa for ei slik avis var mindre enn ein trudde, og Bondeungdomslaget murra over radikalismen i avisa og stoppa pengestøtta.

Dei første seks åra var prega av dårleg råd og ei stadig utskifting av redaktørar, deriblant Olav Rytter, Ivar Eskeland og Bjørn Hervik. Dei to siste stod for ein liten skandale i 1966 då dei på leiarplass erklærde nynorsken for død, men den utgåva av avisa kom aldri ut fordi disponent Olav Engan stoppa avisa på trykkeriet. Ei tom pengekasse og redaksjonskonflikt tvinga fram eit skifte i avisa. I 1967 vart Tor Gabrielsen og Kjetil Snerte tilsette som redaktørar, og først i 1968 byrja avisa å komme regelmessig ein gong i veka.

Frå slutten av 1960-talet byrja avisa å lage distriktsnummer som kom i tillegg til avisa. Ved å spreie distriktsnummer til alle husa i dei aktuelle områda utfordra Dag og Tid lokaljournalistikken og bygde opp eit eige kontaktnett.

Dag og Tid har nesten alltid vore radikal og motstraums. Under kampen om EF-medlemsskap i 1972 var Dag og tid ei sterk stemme for nei-sida. Avisa gav ut eit spesialnummer om EF som vart spreidd på Island og Færøyane. Frå 1969–2009 hadde avisa einerett på stoff frå Le Monde. Den franske avisa var då, enda meir enn no, ei kritisk røyst som skilde seg ut frå annan vestleg journalistikk.

Som ei sterk meiningsavis har ordskifta til tider vore harde og i nokre periodar på kollisjonskurs med rådande haldningar i målrørsla. Avisa har fått kritikk for å ikkje ha nok stoff om nynorskmiljøa, men utan å endre kurs. Til trass for at Dag og Tid har støytt frå seg somme i målrørsla, har avisa også henta lesarar frå fleire ulike miljø. I 2022 er talet på abonnentar like høgt på Austlandet som på Vestlandet.

Dag og Tid hadde eit stabilt opplag på om lag 6500 aviser frå 1970–2009. I likskap med fleire andre nisjeaviser har opplaget auka sterkt frå 2010 til 2022. I 2021 hadde avisa eit opplag på over 13 000 eksemplar.

Dag og Tid fekk Fritt Ords pris i 2017 med grunngjevinga at avisa skapar «grundig og seriøs journalistikk som tek heile Noreg alvorleg, set sine eigne dagsordenar og er eit raust rom for særs ulike røyster».

• Arthur Klæbo 1962
• Olav Maaland
• Tor Gabrielsen 1967-1979
• Kjell Snerte 1967-1975
• Bjarne Myrstad 1974–1979
• Kjetil Tandstad 1976–1980
• Helge Arild Bolstad 1976–1985
• Asgeir Olden 1986–1990
• Arnhild Skre 1990–1993
• Audun Skjervøy 1993–2001
• Svein Gjerdåker 2001–

• massemedier
• målreising
• norsk presses historie

• Dag og Tids nettavis
• Fritt Ord: Fritt Ords pris til avisa Dag og Tid

Grepstad, Ottar (2010) Avisene som utvida språket. Nynorskpressa 1850–2010. Oslo: Det Norske Samlaget

Hjeltnes, Guri (bindredaktør) (2010) Imperiet vakler 1945-2010. Bind 3: Norsk presses historie 1660–2010. Oslo: Universitetsforlaget.

Kobbeltveit, Olav (2010) «Dag og Tid». I Idar Flo (bindredaktør) (2010) Norske aviser fra a til å. Bind 4: Norsk presses historie 1660–2010 Oslo: Universitetsforlaget.