Brusand (Hå)

Brusand er ein tettstad i Hå kommune i Rogaland. Tettstaden er ifølgje SSBs definisjon 0,19 km², og har 440 innbyggjarar (2023).

Brusand ligg i Ognabukta 18 kilometer nordvest for Egersund, på ei smal sandstripe mellom Bjåvatnet (0,4 meter over havet) og havet. Brusand ligg like nord for Ognaelva, i overgangen mellom det flate Jæren i nordvest til eit kupert heilandskap søraust for tettstaden og Bjåvatnet.

Fylkesveg 44 passerer gjennom tettstaden, og Brusand stasjon er fast stoppestad på Jærbanen Egersund–Stavanger.

Stranda utanfor tettstaden (Brusanden) er verna som landskapsvernområde; det strekkjer seg både nordover og sørover langs kysten. I verneområdet sør for tettstaden ligg Vaulen, ein 1,3 kilometer lang strandsjø med brakkvatn (0,8 meter over havet).

Ved Brusand finst eit krigsminnesmerke i form av bevarte invasjonssperringar, på folkemunne kalla «Hitlertennene». Brusand har to campingplassar, ein på Kvalbein nord for tettstaden, og ein sønnafor der det òg er hytteutleige. Her ligg Varden sjøredningsmuseum, eit lite museum som dokumenterer arbeidet til sjøredningstenesta, del av Jærmuseet. Museet er lagt her fordi Ognabukta frå gamalt av var ein skipskyrkjegard, og det var her Tønnes H. Puntervold fekk inspirasjonen til å starte Redningsselskapet.

Like nord for Brusand ligg Kvassheim fyrstasjon.

Namnet er samansett av gardsnamnet Bru og sand og siktar til sandstrekninga som markerer overgangen til slettelandet på Jæren.