spesialist (biologi)

Ein spesialist er ein art som er særleg tilpassa snevre vilkår og ressursar og difor berre utnyttar eit spesifikt habitat og/eller ein eller nokre få typar mat. Det motsette av ein spesialist er ein generalist.

Spesialistar har smale nisjer og vil difor ha vanskelegare for å tilpassa seg endringar i miljøet enn det generalistar har. Til dømes har pandaen spesialisert seg på å eta bambus. Om bambusskogen forsvinn vil livsgrunnlaget for arten òg forsvinna, ettersom pandaen ikkje har moglegheit til å skifta over til ein annan matressurs. Mange av artane på den norske raudlista er spesialistar. Til dømes er det registrert førti trua soppartar som berre finst i kalklindeskog.

Artar flest er korkje ekstreme spesialistar eller ekstreme generalistar, men ligg ein stad mellom desse to ytterpunkta.