Denis Johnson

Denis Johnson var ein amerikansk forfattar. Johnson har ein omfattande og mangefasettert produksjon bak seg, mellom anna ei rekkje diktsamlingar og skodespel, og han har skrive ei rekkje reportasjar (hovudsakleg frå krigsramma område). likevel er han best kjend som novelle- og romanforfattar.

Hans første roman, Angels (1983; ei norsk omseting, Engler, kom ut i 1985), følgjer ein ung mann og ei ung kvinne på flukt frå sine eigne liv; deira tilfeldige møte leier dei ut på ei retningslaus reise prega av rus og valdeleg konfrontasjon. Johnsons forfattarskap sirklar i stor grad rundt slike og andre grensetilstandar. Han var tjue år då han debuterte med diktsamlinga The Man Among the Seals (1969), etter å ha gått i lære under Raymond Carver. Eit år seinare vart han lagt inn på psykiatrisk sjukehus med alvorlege alkoholproblem (han hadde debutert med rusmiddelbruk i ein alder av fjorten år). Storparten av syttitalet var han rusmiddelavhengig og periodevis heimlaus.

Jesus' Son (1992), ei samling noveller som representerte eit gjennombrot i forfattarskapet, tar oss med inn i verda han levde i gjennom denne perioden. Boka er prega av ein umiskjenneleg autentisitet; ho markerer likevel med sine hallusinatoriske men presise skildringar først og framst ei stilistisk nyvinning for Johnson.

To av karakterane i Angels, Bill og James Houston, dukkar opp att i Tree of Smoke (2007), der Johnson tar lesaren tilbake til sekstitalet og følgjer brørne til Vietnam. Om Bills motivasjon for å verve seg som soldat i Sør-Aust-Asia heiter det i Tree of Smoke at han er tiltrekt av makta til å skape sin eigen lagnad berre ved hjelp av ein enkelt signatur. Johnson mottok The National Book Award for denne monumentale romanen, som utforskar krigens verknader i vid forstand. Boka er strukturert kronologisk, og kvart år mellom 1963-1970 får sitt kapittel, og ein coda frå 1983 viser korleis det har gått med eit dusin sentrale personar.

I bokas andre hovudforteljing følgjer vi CIA-offiseren William «Skip» Sands, som er involvert i «psykologiske operasjonar» mot fienden i Vietnam. Tree of Smoke skildrar dermed òg ein etterretningsorganisasjon sine store ambisjonar og ditto forfall, men tittelen refererer ikkje berre til ein operasjon og til eit krigsramma, apokalyptisk landskap, men òg til eit uhandgripeleg spel med mengder av menneskeliv. Boka fortel om soldatar, agentar, kjærastar, mødre, fedre – altså, framfor alt, om enkeltmenneske – som ender opp med å døy, eller å miste seg sjølve eller andre, i ein krig.

Mellom øvrige publikasjonar finst romanane Fiskadoro (1985), The Stars at Noon (1986), Resuscitation of a Hanged Man (1991), og Already Dead: A California Gothic (1998), samt kortromanane The Name of the World (2000) og Train Dreams (2002). Nobody Move (2009), ein noir-roman, var opprinneleg serielt publisert i Playboy i 2008.