mutualisme

Mutualisme er interaksjon mellom artar som er til gjensidig nytte for artane. Når interaksjonen mellom artane gjer at dei har eit veldig tett samliv vert det kalla for symbiose, men mutualisme finst og mellom artar som ikkje lever så tett på kvarandre. Mutualisme er veldig vanleg i naturen, og finst i mange former.

Mutualisme står i kontrast til kommensalisme, der berre ein av artane dreg nytte av samlivet medan den andre arten ikkje vert påverka (korkje negativt eller positivt).

Eit døme på mutualisme mellom frittlevande artar er når pussefisk fjernar og et utvendige parasittar hjå større fiskeartar. Pussefisken får mat, medan fiskane som vert reinska kvittar seg med parasittar som kan vera både plagsame og farlege. Eit anna godt døme er når plantepollinering vert utført av insekt eller fuglar som til gjengjeld får nektar.

Mikroorganismar tek ofte del i mutualistiske interaksjonar med større organismar. Til dømes har dei fleste dyr eit heilt økosystem av mikroorganismar i tarmen, som lever i eit mutualistisk samliv med verten. Menneske har til dømes 400-1000 mutualistiske artar i tarmsystemet.

Andre velkjente døme på mutualisme er sopprot, der sopp veks saman med planterøter på ein sånn måte at dei kan utveksla næringsstoff, og det tette mutualistiske samlivet mellom sopp og alge som er opphavet til lav.

Ein del artar er så avhengige av mutualismen dei har med einannan at dei ikkje overlever utan denne interaksjonen. Dette vert kalla for obligat mutualisme. Fakultativ mutualisme er mutualistiske interaksjonar som ikkje er livsviktige for partane.

Det kan vera lett å tru at mutualistar går inn for å hjelpa kvarandre, men i mange tilfelle er det meir nøyaktig å tenkja på det som gjensidig utnytting. Kvar av mutualistane tener meir på å utnytta den andre enn dei taper på å verta utnytta, sånn at resultatet av interaksjonen vert positivt for begge.

• symbiose