finitt (grammatikk)

Verbformer som ikkje er finitte, er infinitte. I norsk skil dei finitte verbformene seg frå dei infinitte ved at dei er bøygde i modus (indikativ, imperativ). I dei fleste variantar av norsk har verbet seks bøyingsformer – tre finitte og to eller tre infinitte (mange reknar ikkje presens partisipp som ei infinitt verbform, men som ein type adjektiv):

I tillegg har norsk nokre marginale former med modusen konjunktiv, som leve i Leve kongen!

Det finst lingvistiske teoriar som definerer verbet slik at denne ordklassen berre omfattar det som har er kalla finitte verbformer.

I kognitiv grammatikk er verbet definert semantisk som ein ordklasse som viser til ein prosess. Ein prosess er definert som eit fenomen med eit tidsperspektiv. Infinitiv og partisipp deler ikkje denne karakteristikken. Til dømes har infinitiven substantiviske eigenskapar, mens partisippa har adjektiviske eigenskapar.

Skiljet mellom finitte og infinitte verbformer finst ikkje i alle språk. Det føreset at verbet blir bøygt.

I språk utan verbbøying, som mandarin, finst det ikkje noko morfologisk skilje mellom finitte og infinitte verbformer.

Nokre språk, mellom anna latin, har fleire finitte verbformer, til dømes fordi verbet blir bøygt i person og tal, eller fordi dei har fleire modusar (modi), som konjunktiv og optativ, eller andre bøyingskategoriar, som aspekt og diatese.

Andre språk, til dømes moderne gresk og romanés, har færre infinitte former. Dei manglar infinitiv og har berre partisipp.

Atter andre, som cree, har berre finitte verbformer.

• verb
• infinitt