Wade-Giles er et transkripsjonssystem for kinesisk, oppkalt etter opphavsmennene. Thomas Wade utga første bok med dette transkripsjonssystemet i 1867 og Herbert Giles forbedret det i 1892. Dette systemet var den vanligste måten å transkribere kinesisk på inntil pinyin overtok.
Wade-Giles
Hovedforskjeller fra pīnyīn
Der pīnyīn bruker forskjellige bokstaver, bruker Wade-Giles apostrof for å vise at en konsonant er aspirert:
| pīnyīn | Wade-Giles |
|---|---|
| b – p | p – p' |
| j – q | ch(i) – ch'(i) |
| zh – ch | ch – ch' |
Wade-Giles bruker ê hvor pīnyīn skriver e, og eh hvor pīnyīn skriver ê. Ellers er endelsene i pīnyīn og Wade-Giles stort sett like.
Wade-Giles skriver tonene med hevede tall etter hver stavelse, i stedet for med aksent som pīnyīn gjør: nuówēi = no²wei¹ (Norge)
Omgjøringstabell
I denne tabellen er alle de kinesiske stavelsene oppført i alfabetisk rekkefølge etter Wade-Giles system, med tilsvarende stavelse skrevet med pīnyīn:
| WG | PY | WG | PY | WG | PY | WG | PY |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| a | a | hsiung | xiong | meng | meng | sui | sui |
| ai | ai | hsü | xu | mi | mi | sun | sun |
| an | an | hsüan | xuan | miao | miao | sung | song |
| ang | ang | hsüeh | xue | mieh | mie | szu | si |
| ao | ao | hsün | xun | mien | mian | ta | da |
| cha | zha | hu | hu | min | min | t'a | ta |
| ch'a | cha | hua | hua | ming | ming | tai | dai |
| chai | zhai | huai | huai | miu | miu | t'ai | tai |
| ch'ai | chai | huan | huan | mo | mo | tan | dan |
| chan | zhan | huang | huang | mou | mou | t'an | tan |
| ch'an | chan | hui | hui | mu | mu | tang | dang |
| chang | zhang | hun | hun | n | n | t'ang | tang |
| ch'ang | chang | hung | hong | na | na | tao | dao |
| chao | zhao | huo | huo | nai | nai | t'ao | tao |
| ch'ao | chao | i | yi | nan | nan | te | de |
| che | zhe | jan | ran | nang | nang | t'e | te |
| ch'e | che | jang | rang | nao | nao | tei | dei |
| chei | zhei | jao | rao | ne | ne | t'ei | tei |
| chen | zhen | je | re | nei | nei | ten | den |
| ch'en | chen | jen | ren | nen | nen | teng | deng |
| cheng | zheng | jeng | reng | neng | neng | t'eng | teng |
| ch'eng | cheng | jih | ri | ng | ng | ti | di |
| chi | ji | jo | ruo | ni | ni | t'i | ti |
| ch'i | qi | jou | rou | niang | niang | tia | dia |
| chia | jia | ju | ru | niao | niao | tiao | diao |
| ch'ia | qia | jua | rua | nieh | nie | t'iao | tiao |
| chiang | jiang | juan | ruan | nien | nian | tieh | die |
| ch'iang | qiang | jui | rui | nin | nin | t'ieh | tie |
| chiao | jiao | jun | run | ning | ning | tien | dian |
| ch'iao | qiao | jung | rong | niu | niu | t'ien | tian |
| chieh | jie | ka | ga | nou | nou | ting | ding |
| ch'ieh | qie | k'a | ka | nu | nu | t'ing | ting |
| chien | jian | kai | gai | nuan | nuan | tiu | diu |
| ch'ien | qian | k'ai | kai | nun | nun | to | duo |
| chih | zhi | kan | gan | nung | nong | t'o | tuo |
| ch'ih | chi | k'an | kan | nuo | nuo | tou | dou |
| chin | jin | kang | gang | nü | nü | t'ou | tou |
| ch'in | qin | k'ang | kang | nüeh | nüe | tsa | za |
| ching | jing | kao | gao | o | e | ts'a | ca |
| ch'ing | qing | k'ao | kao | o | o | tsai | zai |
| chiu | jiu | ke | ge | ou | ou | ts'ai | cai |
| ch'iu | qiu | k'e | ke | pa | ba | tsan | zan |
| chiung | jiong | kei | gei | p'a | pa | ts'an | can |
| ch'iung | qiong | k'ei | kei | pai | bai | tsang | zang |
| cho | zhuo | ken | gen | p'ai | pai | ts'ang | cang |
| ch'o | chuo | k'en | ken | pan | ban | tsao | zao |
| chou | zhou | keng | geng | p'an | pan | ts'ao | cao |
| ch'ou | chou | k'eng | keng | pang | bang | tse | ze |
| chu | zhu | ko | ge | p'ang | pang | ts'e | ce |
| ch'u | chu | k'o | ke | pao | bao | tsei | zei |
| chua | zhua | k'ong | kong | p'ao | pao | ts'ei | cei |
| ch'ua | chua | kou | gou | pei | bei | tsen | zen |
| chuai | zhuai | k'ou | kou | p'ei | pei | ts'en | cen |
| ch'uai | chuai | ku | gu | pen | ben | tseng | zeng |
| chuan | zhuan | k'u | ku | p'en | pen | ts'eng | ceng |
| ch'uan | chuan | kua | gua | peng | beng | tso | zuo |
| chuang | zhuang | k'ua | kua | p'eng | peng | ts'o | cuo |
| ch'uang | chuang | kuai | guai | pi | bi | tsou | zou |
| chui | zhui | k'uai | kuai | p'i | pi | ts'ou | cou |
| ch'ui | chui | kuan | guan | piao | biao | tsu | zu |
| chun | zhun | k'uan | kuan | p'iao | piao | ts'u | cu |
| ch'un | chun | kuang | guang | pieh | bie | tsuan | zuan |
| chung | zhong | k'uang | kuang | p'ieh | pie | ts'uan | cuan |
| ch'ung | chong | kuei | gui | pien | bian | tsui | zui |
| chü | ju | k'uei | kui | p'ien | pian | ts'ui | cui |
| ch'ü | qu | kun | gun | pin | bin | tsun | zun |
| chüan | juan | k'un | kun | p'in | pin | ts'un | cun |
| ch'üan | quan | kung | gong | ping | bing | tsung | zong |
| chüeh | jue | kuo | guo | p'ing | ping | ts'ung | cong |
| ch'üeh | que | k'uo | kuo | po | bo | tu | du |
| chün | jun | la | la | p'o | po | t'u | tu |
| ch'ün | qun | lai | lai | p'ou | pou | tuan | duan |
| e | e | lan | lan | pu | bu | t'uan | tuan |
| en | en | lang | lang | p'u | pu | tui | dui |
| eng | eng | lao | lao | sa | sa | t'ui | tui |
| erh | er | le | le | sai | sai | tun | dun |
| fa | fa | lei | lei | san | san | t'un | tun |
| fan | fan | leng | leng | sang | sang | tung | dong |
| fang | fang | li | li | sao | sao | t'ung | tong |
| fei | fei | lia | lia | se | se | tzu | zi |
| feng | feng | liang | liang | sen | sen | tz'u | ci |
| fiao | fiao | liao | liao | seng | seng | wa | wa |
| fo | fo | lieh | lie | sha | sha | wai | wai |
| fou | fou | lien | lian | shai | shai | wan | wan |
| fu | fu | lin | lin | shan | shan | wang | wang |
| ha | ha | ling | ling | shang | shang | wei | wei |
| hai | hai | liu | liu | shao | shao | wen | wen |
| han | han | lo | lo | she | she | weng | weng |
| hang | hang | lo | luo | shei | shei | wo | wo |
| hao | hao | lou | lou | shen | shen | wu | wu |
| he | he | lu | lu | sheng | sheng | ya | ya |
| hei | hei | luan | luan | shih | shi | yai | yai |
| hen | hen | lun | lun | shou | shou | yang | yang |
| heng | heng | lung | long | shu | shu | yao | yao |
| hm | hm | lü | lü | shua | shua | yeh | ye |
| hng | hng | lüeh | lüe | shuai | shuai | yen | yan |
| hou | hou | lün | lun | shuan | shuan | yi | yi |
| hsi | xi | m | m | shuang | shuang | yin | yin |
| hsia | xia | ma | ma | shui | shui | ying | ying |
| hsiang | xiang | mai | mai | shun | shun | yu | you |
| hsiao | xiao | man | man | shuo | shuo | yung | yong |
| hsieh | xie | mang | mang | so | suo | yü | yu |
| hsien | xian | mao | mao | sou | sou | yüan | yuan |
| hsin | xin | me | me | ssu | si | yüeh | yue |
| hsing | sing | mei | mei | su | su | yün | yun |
| hsiu | xiu | men | men | suan | suan |
Kommentarer
Kommentarer til artikkelen blir synlig for alle. Ikke skriv inn sensitive opplysninger, for eksempel helseopplysninger. Fagansvarlig eller redaktør svarer når de kan. Det kan ta tid før du får svar.
Du må være logget inn for å kommentere.