Sauli Niinistö

Sauli Niinistö kommer frå Salo. Han er utdanna jurist frå universitetet i Åbo i 1974. Han var lensmann i Kisko 1974–1975 og deretter dommarfullmektig ved lagmannsretten i Åbo 1976–1988, samtidig som han hadde privat praksis som advokat.

Han var medlem av kommunestyret i Salo 1977–1992 og ordførar dei siste tre åra fram til 1992. Niinistö var vald til Riksdagen (Eduskunta) 1987–2003 og var partileiar for Samlingspartiet i perioden 1994–2001. Frå 1998 til 2002 var Niinistö leiar av EDU, ein paraplyorganisasjon for borgarlege parti i Europa.

Han var justisminister frå 1995 til 1997, og frå 1997 til 2003 var han finansminister, den lengst sitjande i Finlands historie. Niinistö var samtidig visestatsminister frå 1995 til 2001.

Niinistö arbeidde for Den europeiske investeringsbanken 2003–2007. Etter valet i 2007 kom han tilbake til Riksdagen med den største mengda av personlege røyster nokon gong, og han var president i Riksdagen 2007–2011.

Sauli Niinistö var fyrste gong presidentkandidat i 2006, då han fekk vel 48 prosent av stemmene i annan valomgang og tapte for Tarja Halonen. Ved valet i 2012 vann han ein overbevisande siger og fekk meir enn 62 prosent av stemmene i annan valomgang. Niinistö vart då vald til Finlands 12. president som den første konservative presidenten i Finland sidan 1956.

Niinistö vart attvald som president for ein ny seksårsperiode i 2018, då han fekk 62,7 prosent av stemmene allereie i første valomgang. Det var første gong ein president fekk fleirtal allereie i første valomgang.

Finland har direkte val av president, og presidenten er den som styrer utanrikspolitikken og er øvstkommanderande for dei militære styrkane. Med Niinistö som president fekk EU-landet Finland på 2010-talet eit nærmare forhold til NATO, utan at forholdet til Russland vart skadelidande. Han hadde òg eit godt personleg forhold til Vladimir Putin, men alt dette endra seg etter det russiske angrepet på Ukraina i 2022. Niinistö var ein av pådrivarane for det finske medlemskapet i NATO, som vart formalisert i 2023.

• Finlands historie
• Finlands politiske system
• Samlingspartiet
• Statsoverhoder i Finland