Olav Berntsen Oksvik

Olav Oksvik var fødd i Stranda i Møre og Romsdal. Han var steinarbeidar og bygningsmann i yngre år. Kona var kaféstyrar. Etter kvart organiserte han seg og var aktiv og pågåande i fagrørsla og Arbeidarpartiet. Han vart vide kjend i fylket og markerte seg jamt sterkare som ein kjend «tillitsmann».

Bortsett frå yrkesskulen eit halvt år i Ørskog, hadde han lite formell utdanning. Men han tok snart fatt i pennen – og vart seinare grunnleggjar og redaktør i avisa Romsdalen. Han var ein dugande organisator i fylket og hadde posisjonar både i Molde og omegn Socialdemokratiske Forening frå 1908 og Romsdal Socialdemokratiske Forening.

Olav Oksvik kom snart inn i kommunepolitikken, frå 1919 i Bolsøy kommune – og vart vald til Stortinget frå 1927 til 1953. Han var odelstingspresident i to periodar, 1945–47 og 1949–53, og konstituert landbruksminister frå 1947 til 1948.

I åra kring 1920 sleit arbeidarrørsla med harde konfliktar om internasjonale og nasjonale spørsmål. Partiet klovna frå 1921, og den sosialdemokratiskeretninga braut ut. Oksvik var partisekretær for Norges Socialdemokratiske Arbeiderparti frå 1921 og fram til 1927. Etter kvart vart motsetningane mindre, og Oksvik var aktivt med på samlinga mellom dei to partia frå 1927. Oksvik var ein ihuga talsmann for samlinga, og etter kvart vart han ein sentral politikar i arbeidarrørsla.

Medan han var stortingsrepresentant, var han ei tid leiar for Stortingets landbrukskomité. Han var kjend som ein sterk og praktisk leiar, med innverknad på spørsmål som særleg galdt landbruk, distriktsinteresser og fiske. Oksvik hadde sterke band til Mørebygdene som han kom frå – og då spørsmålet om fylkesmann vart aktualisert, var det «Mørejarlen» som tok over frå 1952, og han var fylkesmann i Møre og Romsdal til han døydde i 1958.

Kommunikasjonsspørsmål var ei svært viktig sak for Oksvik, og han var aktivt med på Aura-utbygginga, med energi frå både bygdene og fossane.

Oksvik var ein populær politikar, og han hadde faste hender om praktisk politikk både i rikspolitikken og i arbeidet for lokale interesser. Han var vel kjend for djerve initiativ for lokale interesser – og det var ikkje uvanleg at fleire med tida kalla han «Mørejarlen».

Oksvik var den fremste landbrukspolitiske eksperten i partiet sitt og ein svært dyktig forhandlar og administrator. Som odelstingspresident fekk han tilnamnet «dobbeltstemma», fordi han hadde den avgjerande dobbeltstemma i nokre sterkt omstridde saker i perioden 1945–1947, då stemmefordelinga var 76–74 mellom Arbeiderpartiet og opposisjonen i Stortinget.

I 1963 blei ein statue av Oksvik, laga av Hjalmar Hansen, avduka på Sunndalsøra.

• Olav Oksvik i Norsk biografisk leksikon
• Arbeiderpartiet
• Norges Socialdemokratiske Arbeiderparti
• Det Forenede norske Arbeiderparti
• Stortingets presidentskap
• landbrukspolitikk

• Bergh, Trond: Arbeiderbevegelsens historie i Norge, bd. 5: Storhetstid. Oslo 1987
• Kjølås, Gerhard: Olav Oksvik. Mannen og politikaren. Trondheim 1969
• Nordby, Trond (red.): Storting og regjering 1945–1985, bd. 1: Biografier. Oslo 1985
• Norderval, Ingunn: Olav Oksvik. Medmenneske og politiker. Oslo 1989