Mette Frederiksen er samfunnsvitar, dansk folketingspolitikar sidan 2001 og tidlegare minister. Frederiksen har vore partileiar for partiet Socialdemokratiet sidan 2015. Som statsminister etter folketingsvalet i juni 2019 er ho den yngste danske statsministeren nokon gong.
Mette Frederiksen er fødd i Aalborg på Jylland i Danmark. Ho var elev ved Aalborghus Gymnasium i 1993–1996, tok bachelorgrad i administrasjon og samfunnsfag ved Aalborg Universitet i 2007 og har ein mastergrad i afrikastudium frå Københavns Universitet i 2009.
Frederiksen melde seg inn i Socialdemokratiet i 1991, arbeidde som ungdomskonsulent for LO i Danmark i 2000–2001 og er ein erfaren politikar som har drive med politikk heile sitt vaksne liv. Partiet Socialdemokratiet tilsvarer Arbeidarpartiet i Noreg, men står for ein strengare innvandringspolitikk, og ordskifta er skarpare enn i Noreg.
Frederiksen var berre 24 år gammal då ho vart vald inn i Folketinget i 2001 for Socialdemokratiet, og har hatt fast plass sidan. I 2005 vart ho parlamentarisk nestleiar i folketingsgruppa til 2011, og ho var partileiar frå 2015 til 2019. Ho var vald frå København 2001–2019 og er frå 2019 valde frå Nordjyllands storkreds.
Ho var arbeidsminister i Helle Thorning-Schmidt si regjering i perioden 2011–2014, og fekk mellom anna ansvaret for halvering av dagpengeperioden. I 2014 tok ho over som justisminister i same regjering, fram til regjeringa gjekk av etter valet i 2015. Då Thorning-Schmidt trekte seg etter valnederlaget i 2015 tok Mette Frederiksen over som ny partileiar for Socialdemokratiet.
Før valet til Folketinget 2019 gjennomførte Frederiksen ein reorientering av Socialdemokratiet, med vekt på forsvar av velferdsstaten kombinert med ein offensiv klimapolitikk og ei innstramming i innvandringspolitikken. Partiet gjorde eit godt val og heldt omtrent stillinga frå valet i 2015, men resten av partia på raud side gjorde alle gode val og sikra fleirtal for venstresida.
Mette Frederiksen tiltredde som dansk statsminister 27. juni 2019 og er den yngste statsministeren i dansk historie. Ho leier ei rein sosialdemokratisk regjering – den første i Danmark sidan 1982. Men med berre 48 mandat (av 175) bak seg i Folketinget har regjeringa inngått ein parlamentarisk støtteavtale med Radikale Venstre, Socialistisk Folkeparti og Enhedslisten.
Frederiksen viste seg tidleg som ein politikar med sterke meiningar og som kjempa for synspunkta sine. Ho har òg kritisere sitt eige parti. Ho er ein av dei folketingspolitikarane som har fått flest personstemmer ved vala dei siste åra. Men ho har òg fått kritikk for mellom anna å sende barna sine på privatskule, og som arbeidsminister fekk ho kritikk for å feilinformere Folketinget om konsekvensane av regjeringa si arbeidsløysereform.
I motsetnad til dei norske og svenske sosialdemokratiske partia tok Frederiksen partiet sitt standpunkt som ligg langt til høgre i innvandringspolitikken. Ho kjempa om dei innvandringskritiske røystene med Dansk folkeparti og nøytraliserte på ein måte innvandringssaka.
Frederiksen har vore medforfattar av debattbøkene Epostler. En politisk debatbog (2003) og Fra kamp til kultur (2004). Ho fekk Nina Bang-prisen i 2002 for politisk mot og gjennomslagskraft, Peter Sabroe Klubbens Hæderspris i 2008 og Ting-prisen i 2012 for evna si til å kommunisere med borgarane.
Store norske leksikon
Kommentarer
Kommentaren din publiseres her. Fagansvarlig eller redaktør svarer når de kan.
Du må være logget inn for å kommentere.