Knut Johannesson Dahle

Det var særleg på morssida til Dahle at det fanst rike musikktradisjonar. Oldefaren hans var spelemannen Brynjulv Olsson, som slo seg ned i Tinn, og som er rekna for den første representanten for det Eivind Groven seinare kalla «det gamle tinnspelet». Dahle lærte å spele fele av morfaren Knut B. Sønstaul og av Hans Fykerud d.e., som var far til dei meir kjende sønene Lars og Hans Fykerud. Seinare blei Håvard Gibøen den sentrale læremeistaren og inspirasjonskjelda hans.

Gibøen budde jamvel på garden til Dahle ein periode. Dahle kom til å bli ein viktig vidareførar av det gamle tinnspelet eller «Gibø-spelet», som Eivind Groven kontrasterer med «Myllarspelet». Medan tradisjonen etter Myllarguten er meir kraftfull og har gjennomgåande dur-tonalitet, har Gibø-tradisjonen eit meir poetisk uttrykk og har større innslag av naturtonalitet. Den særeigne tonaliteten i Gibø-slåttane var noko også Dahle sjølv framheva, og som han ikkje fann hos til dømes læremeistaren Hans Fykerud d.e..

Samstundes som Dahle også tileigna seg noko Myllarspel, skal han ha vore oppteken av å føre Gibø-spelet vidare så nøyaktig som råd. Dette gjorde han gjennom ein læringsteknikk der slåttar blei innlærte tak for tak, slik Gibøen i sin tur hadde lært stoffet av sin læremeister, Knut Luraas. Dahle komponerte òg slåttar sjølv, til dømes Rjukanfossen og På prærien.

I 1888 tok Dahle for første gong brevkontakt med komponisten Edvard Grieg, med tanke på å få skrive ned alt stoffet han sat inne med. I det første brevet til Grieg framhevar han at han har «lært nøiagtigt at spille efter de gamle gode spillemendene». Her siktar han til Gibøen, Myllarguten og andre. Dahle var med andre ord medviten om at han sjølv representerte ein viktig tradisjon, som han sjølv i eit seinare brev omtalte som «den natjonale musik». I breva uttrykkjer han vidare uro over at denne musikken skulle gå i grava med han sjølv, og for å hindre dette freista han å appellere til nasjonsbyggjande straumdrag i samtida.

Prosjektet blei realisert først etter amerikareisa, då Grieg sette han i kontakt med komponistkollegaen Johan Halvorsen, som på dette initiativet skreiv ned 17 utvalde slåttar under eit opphald Dahle hadde i Kristiania. Halvorsen fekk dei trykt som «Norwegische Bauerntanze», medan Grieg kort tid etter sette dei 17 slåttane ut for klaver, som han i 1903 fekk trykt som Slåtter, op. 72. Kvaliteten på Halvorsens transkripsjonar har vore omdiskutert i ettertid.

Denne musikken skulle altså ikkje bli borte, slik Dahle hadde frykta. Seinare skulle også Arne Bjørndal og Torkjell Haugerud gjere nedteikningar av spelet hans. Vidare gjorde Rikard Berge voksopptak av han og sonesonen Johannes Dahle i 1912. Eit opptak herifrå av Bruremarsj etter Myllarguten er gitt ut på Ingfrid og Åshild Breie Nyhus si plateinnspeling av Griegs Slåtter og hardingfeleslåttane verket byggjer på (2007).

Det gamle tinnspelet lærte Knut Dahle først og fremst vidare til barnebarna sine, Gunnar og Johannes Dahle. Knut Dahle var framleis like nøyaktig då han på sine eldre dagar førte yngre spelemenn inn i tradisjonsstoffet sitt.