Frå Grøndalen i Norddal. Almetre ved Grøndalsvatn i forgrunnen. Fjellparti ved Ålfotbreen i bakgrunnen, med karakteristiske skråstilte lag med devonsk sandstein. Biletet er henta frå papirleksikonet Store norske leksikon, gitt ut 2005-2007.
Den flotte og kjende Refviksanden. Litt av bygda Vedvik i bakgrunnen.
Kannesteinen.
Florø. Utsikt over tettstaden Florø. I forgrunnen hamna og den bymessige busetnaden. Midt i biletet Storevatnet, i bakgrunnen Solheimsfjorden. Biletet er henta frå papirleksikonet Store norske leksikon, gitt ut 2005-2007.
Håsteinen.
Frå Måløy. Biletet er henta frå papirleksikonet Store norske leksikon, gitt ut 2005-2007.
Kinn er ein kommune i Vestland fylke. Kommunen vart til ved samanslåing av Flora og Vågsøy kommunar i 2020, og den nye storkommunen Kinn er dermed delt i to av Bremanger kommune. Dei to nye kommunesentera Måløy og Florø ligg 100 kilometer frå kvarandre. Danninga av Kinn kommune var del av den landsomfattande kommunereforma.
Kinn er ein fjellrik øykommune. Flora ligg ytst i Sunnfjord, medan øyane Vågsøy, Silda, Husevågøy og Gangsøy ligg ved munningen av Nordfjord. På fastlandet høyrer austsida av Ulvesundet og nordsida av Nordfjord austover til og med Maurstad, med til kommunen.
Berggrunnen består av gneis som høyrer til Gneisregionen. Nord for Norddalsfjorden er det fjell av devonske sandsteinar og konglomerat som tilhøyrer devonfeltene på Vestlandet. Devonbergartene finnast òg på øyane nordvest for Florø og i eit område ved botnen av Eikefjorden. Sparsame jordmassar gir fjella eit goldt preg. I den sørlege delen av kommunen er det kambrosilurisk skifer med innslag av eruptive bergartar, og fleire mindre felte inneheld olivin.
Dei høgaste fjelltoppane i Kinn kommune er Synnevahornet på 689 meter over havet på fastlandet og Veten på 613 meter over havet på Vågsøy. Keipen på 1362 meter over havet ligg på grensa mot Bremanger. Ålfotbreen på 1385 meter over havet ligg heilt i nordaust på grensa mot Gloppen. I Eikefjord finnast monaleg skogareal.
Kinn har temperert kystklima; sjå artikkel om Sogn og Fjordanes klima. Kommunen har mykje regn og vind. I Grøndalen, rett sør for Ålfotbreen, vart det januar 1989 sett norsk rekord i nedbør med 1190 millimeter i løpet av éin månad. Under nyttårsorkanen Berit i 1992 var middelvindfarten oppe i 45 meter per sekund på utsette fyrstasjoner mellom Florø og Vikna. Like sterk vind vart målt under orkanen Tor i januar 2016. Kinn har varme somrar. Høgaste junitemperatur i Kinn vart målt på Florø lufthamn i 2020 med 28,3 °C.
Busetjinga i Kinn er ganske tett ved munningen av Nordfjord, spesielt ved Ulvesundet. Kommunen har to administrasjonssenter: Lengst søraust på Vågsøy ligg byen og administrasjonssenteret Måløy. Raudeberg ligg seks kilometer nord for Måløy på Vågsøy. Hólevik ligg sør for Måløy på Vågsøy. Befolkningen i Flora bur spreidd langs fjordane og på øyane, i litt mindre grad i dalane i kommunens austre delar. Største tettstad er administrasjonssenteret Florø, som er Noregs vestlegaste by.
Folketalet i Flora-regionen er aukande, medan kommunen elles har minkande folketal. Negativ befolkningsvekst er forventa å halde fram i kommunen fram til 2050.
For å reise mellom nord- og sørdelen av Kinn må ein gjennom nabokommunen Bremanger. Hovudvegsambandet austover frå Kinn kommune er riksveg 15 Måløy–Stryn–Otta, som kryssar Ulvesundet med bru. Måløybrua er 1224 meter lang og stod ferdig i 1973. Frå Maurstad går fylkesveg 61 nordover til Ålesund, frå Almenningsfjellet går fylkesveg 618 nordover til Selje.
Vegnettet på sjølve Vågsøy er relativt tett. Her går fylkesveg 617 mellom Måløy og Raudeberg. Denne vegen har vore rasutsett, men i oktober 2008 vart den 689 meter lange Skåratunnelen opna. Husevågøy har ferjesamband med Måløy.
På Flora går riksvegsamband austover til Førde på riksveg 5. Det er samband nordover til Hyen/Sandane på riksveg 615 og Svelgen/Nordfjord på riksveg 614.
Måløy og Florø er fast stoppestad for Hurtigruta, og elles er det lokalbåtsamband med småøyane. To gonger dagleg går det ekspressbåt mellom Måløy, Florø og Bergen. Det er bilferjesamband mellom Måløy og Oldeide, Bremangerlandet, på riksveg 616.
Florø er eit viktig trafikknutepunkt med mellom anna flyplass og helikopterbase for trafikk til oljeplattformer i Nordsjøen. Florø lufthamn opna i 1971.
Fiskeri er ein viktig næringsveg, og ofte blir driven jordbruk og fiske i kombinasjon. Viktigaste fiskeslag er makrell og sild. Industrien er i stor grad basert på fiskeri (fisketilverking, produksjon av mellom anna olje og fôrmjøl). I kommunen finst òg fleire store fiskeeksportørar, som Domstein ASA og Coast Seafood.
Også verkstadsindustrien er i stor grad knytt til sjø og fiskeri. Skipsbygging (Aker Solutions ASA), fiskeindustri Skaarfish, Cermaq ASA og Domstein-gruppa og oljerelatert industri knytt til oljebasen Fjord Base på Flora. Kværner Florø byggjer spesialskip i samarbeid med Førde, fiskeindustrien eksporterer laks, sild og makrell og dessutan produserer fiskefôr og vidareforedlar laks. Det er noko maskinindustri i Eikefjord.
I dei seinare åra er det etablert fleire teknologibedrifter, spesielt i Måløy, på Raudeberg og i Deknepollen. Næringsmiddel- og verkstadsindustrien utgjer ein stor del av sysselsetjinga i industrien.
Sidan 1990 har jordbruksdrifta gått kraftig tilbake i Kinn kommune. Det er stort sett på Flora det i dag er jordbruk, der det er mest husdyrbruk (storfe og sau). Dei aller fleste bruka i kommunen kombinerer det med fiskeri, verkstadsindustri, bygningsarbeid og transport.
Guleslettene vindpark ligg ti kilometer nord for Florø med 47 turbinar, ein total kapasitet på inntil 197,4 megawatt og ein årleg produksjon som svarer til forbruket til meir enn 40 000 einebustader. Vindparken stod ferdig i 2021.
Måløy og Florø er administrasjonssenter i storkommunen Kinn. Dette er viktige kommunikasjons- og handelssenter, som begge har vidaregåande skule. I Florø finnast òg sjukehus, skipskontroll for Det Norske Veritas og den lokale administrasjonen for Næringslivets Hovedorganisasjon i Sogn og Fjordane samt Sogn og Fjordane politikammer.
Kinn høyrer til Vest politidistrikt, Sogn og Fjordane tingrett og Gulating lagmannsrett.
Kommunen er med i regionrådet Samarbeidsforum i Sunnfjord saman med Førde, Gaular, Jølster og Naustdal. Kommunen er også med i regionrådet Nordfjordrådet saman med Bremanger, Eid, Gloppen, Hornindal, Selje og Stryn.
Kinn kommune svarer til dei fem soknene Bru, Eikefjord, Kinn Nordal og Vågsøy i Sunnfjord prosti (Bjørgvin bispedømme) i Den norske kyrkje.
Mot slutten av 1800-talet høyrde Kinn til Sønd- og Nordfjord fogderi i Nordre Bergenhus amt.
For statistiske formål er Kinn kommune (per 2020) delt inn i seks delområde med til saman 71 grunnkrinsar:
Helleristingar frå overgangen steinalder–bronsealder på Ausevik og steinrøysar frå bronsealderen fleire stader vitnar om tidleg busetjing på Flora. På Stakaldeneset i Eikefjorden vart det drive omfattande tilverking av reiskapar i grøn diabas (grønnstein) i steinalderen.
Svanøy gard på Flora er ein adeleg setegard frå 1685. Garden er eigd av ei stifting som mellom anna driv biologiske forsøk og oppdrett av laks, hjort og dådyr. På øya Kinn ligg ei steinkyrkje frå rundt år 1200, med rikt inventar, restaurert i 1860-åra, 1911–1912 og 1960-åra. Florø kyrkje er ei langkyrkje i tre som vart bygd i 1882.
Dei sju fyra Kråkenes fyr, Skongenes fyr, Ulvesund fyr og Hendanes fyr i Vågsøy og Ytterøyane fyr, Stabben fyr og Kvanhovden fyr i Flora er automatiserte. Kråkenes, Skongenes og Ulvesund har kafédrift og overnatting. Ved Oppedal på Vågsøy ligg den særmerkte Kannesteinen.
Kystmuseet i Sogn og Fjordane har hovudbase i Florø. Kinnaspelet «Songen ved det store djup» er skrive av Rolf Losnegård og har vore framført årleg sidan 1985.
Motstandsmannen Martin Linge fall under eit raid i Måløy i 1941. Eit minnesmerke vart reist i 1966, og i 2018 opna Måløyraidsenteret.
Avisa Firdaposten vart grunnlagd i 1948 og har hovudkontor i Florø. Fjordenes Tidende vart grunnlagd i 1909 og har hovudkontor i Måløy. Begge lokalavisene kjem ut tre gonger i veka og bruker både nynorsk og bokmål.
Kommunevåpenet er eit symbol på baugen til ein båt på grunn av kommunen sine tradisjonar innan marine og maritime næringar. Våpenet kan òg vere ei bølgje, klippe eller ein spydspiss.
Namnet kjem av norrønt kinn 'kinn, brattfjellside' som er brukt i øy- og fjellnamn. Kinn er overført frå kroppsdelen til terrengformasjonar med liknande form.
Fra Måløy. Bildet er hentet fra papirleksikonet Store norske leksikon, utgitt 2005-2007.
Store norske leksikon
Kommentarer
Kommentaren din publiseres her. Fagansvarlig eller redaktør svarer når de kan.
Du må være logget inn for å kommentere.