vokativ

Vokativ er i grammatikken ein kasus som blir brukt i tiltale. Eit eksempel er latin domine 'herre!', som i nominativ heter dominus. Her er eit døme frå Matteus 8,2 i Vulgata, den latinske bibelen:

• Domine, si vis, potes me mundare. 'Herre, om du vil, kan du gjera meg rein.'

Vokativ fanst i dei eldste indoeuropeiske språka og var bevart mellom anna i sanskrit, gresk, latin og irsk. Vokativ er framleis i bruk i moderne gresk, der kírie (κύριε) 'herre!' er vokativ av kírios (κύριος) 'herre':

• Kírie, ean θélis, borís na me kaθarísis. (Κύριε, ἐὰν θέλῃς, μπορεῖς νὰ μὲ καθαρίσῃς.) 'Herre, om du vil, kan du gjera meg rein.'

Substantiv i vokativ kan ikkje utgjere eit setningsledd, men står aleine som ei sjølvstendig ytring. Ein seier at vokativen er syntaktisk uintegrert. På grunnlag av at kasus viser kva funksjon eit setningsledd har i ei setning, til dømes om det er subjekt, indirekte objekt eller direkte objekt, kan det strengt teke hevdast at vokativ ikkje er ein kasus, berre ei tiltaleform.