Instrumentalis er ein grammatisk kasus for reiskapen ei handling blir utført med.
På norsk har vi ikkje ein slik kasus, men nyttar i staden preposisjonen med:
Kasusen instrumentalis finst i mange språk over heile verda. Grønlandsk har instrumentalis-suffikset -mik i eintal og -nik i fleirtal — jamfør denne setninga, som tyder 'eg åt med skei':
| ADVERBIAL (reiskap) | VERBAL |
|---|---|
| Alussaammik | nerivaa |
| Med skei | eg åt |
Instrumentalis er ein vanleg kasus i slaviske språk. Her er eit ukrainsk døme, der ručkoju (ручкою) 'med penn' er instrumentalis av ručka (ручка) 'penn':
| SUBJEKT | VERBAL | ADVERBIAL (reiskap) |
|---|---|---|
| Він | пише | ручкою |
| Vin | pyše | ručkoju |
| Han | skriv | med penn |
Instrumentalis er, som namnet tilseier, primært ein kasus som uttrykkjer ein reiskap (eit instrument), men i mange språk har instrumentalis fleire av dei same tydingane som den norske preposisjonen med, til dømes om ein følgjesvein.
I dei samiske språka finst kasusen komitativ, som like gjerne kunne kallast instrumentalis. I desse nordsamiske døma er bleahkain 'med blekk' komitativ av bleahkka 'blekk' og dinguin 'med dykk' komitativ av dii 'de':
| SUBJEKT | VERBAL | ADVERBIAL (reiskap) |
|---|---|---|
| Mun | čálán | bleahkain |
| Eg | skriv | med blekk |
| SUBJEKT | VERBAL | ADVERBIAL (følgje) |
| Hearrá | lehkos | dinguin! |
| Herren | vere | med dykk! |
Ein kasus som primært uttrykkjer følgje(svein), blir i nokre språk kalla sosiativ eller assosiativ.
Kommentarar
Kommentarar til artikkelen blir synleg for alle. Ikkje skriv inn sensitive opplysningar, for eksempel helseopplysningar. Fagansvarleg eller redaktør svarar når dei kan. Det kan ta tid før du får svar.
Du må være logga inn for å kommentere.