Erich Honecker

Erich Honecker var fødd i Neunkirchen i Saarland i 1912. Foreldra var kommunistar, og Honecker var aktiv i kommunistpartiet KPD (seinare SED) si ungdomsgruppe. Han jobba som dreng og taktekkjar til han i 1930 meldte seg inn i KPD. Frå då av sørgde partiet for livsopphaldet hans.

Etter at Adolf Hitler kom til makta i 1933, organiserte Honecker motstandsgrupper fleire stader i Tyskland. I 1935 vart han arrestert av Gestapo og dømt til ti års tukthus.

Sommaren 1945 kom Honecker med i krinsen kring Walter Ulbricht, som var tilbake i Berlin med mandat frå Moskva om å leie oppbygginga i den sovjetisk-kontrollerte sona. Berlin og Tyskland var etter andre verdskrig delt i sovjetiske, britiske, franske og amerikanske soner. Honecker vart tildelt viktige verv. Han organiserte samanslåinga av KPD og SPD til SED, der han kom med i leiinga, og han fekk plass i det nyoppretta parlamentet og i Politbyrået. Dei politiske verva la grunnlaget for Honecker som komande statsleiar.

Sigersmaktene si deling av Tyskland og Berlin etter krigen skapte ein spent situasjon mellom sonene i vest og sovjetsona i aust. I den sovjetiske sona vart den sovjet-allierte staten DDR (Aust-Tyskland) grunnlagt i 1949. Under den kalde krigen havna Aust- og Vest-Tyskland på kvar si side. Berlinblokaden klarte ikkje å stogge flyttinga frå aust til vest, der levestandarden var høgare. I 1961 hadde tre millionar tyskarar forlete DDR. SED ville ha slutt på utvandringa, og med Honecker i spissen vart Berlinmuren bygd. Han gjorde det umogleg å krysse grensa til vest, og fluktforsøk var livsfarleg.

Den 16. juni 1953 gjekk arbeidarar i Aust-Berlin til streik, og i andre byar protesterte folk mot varemangel og tvangskollektivisering. Etter få dagar vart folkeopprøret stansa med militærmakt, minst 50 var drepne. Honecker forklarte at oppstanden var eit kuppforsøk som det var naudsynt for styresmaktene å slå ned på.

Straks Honecker hadde tatt over som generalsekretær i SED, sette han i gang ein serie sosialpolitiske reformer. Bustad- og barnehagebygging vart intensivert, barnetrygd kom på plass og mødre fekk eitt års løna permisjon. Produksjon av forbruksvarer erstatta den langvarige satsinga på tungindustri, lønene steig og innbyggjarane oppnådde den høgaste levestandarden i austblokklanda.

Reformene kosta. For å byggje opp forbruksvareindustrien måtte staten kjøpe innsatsvarer frå vest. Importen oversteig eksporten, og låneopptak gjorde DDR til eit forgjelda land.

Honecker kravde at kunst og litteratur måtte byggje på sosialistiske perspektiv. Forfattarar som ikkje skreiv sosialistisk nok vart sensurerte, og samfunnskritiske personar risikerte fengsel. Ei rekkje kunstnarar forlet DDR.

Honecker ville skape ein austtysk identitet. Bruk av vesttyske media var statsfiendtleg, skulen vart renska for kritiske lærarar og familielova forplikta foreldre til å gi borna ei patriotisk oppseding. For å gjere folk krye av landet sitt og styrke samhaldet, satsa regimet på å utdanne idrettsutøvarar på toppnivå.

Dei politiske leiarane nærte mistru til borgarane, og stadig fleire vart overvaka av Stasi. Etter folketalet var den austtyske tryggingstenesta den største i austblokka, irekna Sovjetunionen.

Honecker oppnådde diplomatiske sigrar. Forsoningspolitikken til Willy Brandt førte til tøvêr mellom aust og vest. I 1973 vart DDR medlem av FN og i 1975 skreiv dei under på Helsingforsavtalen. Sist på 1970-talet var DDR anerkjent av 123 statar, og Honecker utveksla statsbesøk med vestlege land.

Då Gorbatsjov vart leiar i Sovjetunionen i 1985 og lanserte planar om systemendringar og demokratisering, avviste Honecker reformene som uaktuelle for DDR.

Den 7. oktober 1989 feira DDR 40 år som stat, den 18. oktober vart Honecker tvungen til å gå av.